Roos Fopma brengt haar passie voor Engelstalige literatuur over op haar leerlingen

Maak lezen in het Engels leuk: BookToks en fictieve Insta-accounts

‘Het opdoen én delen van kennis – daar word ik gewoon heel enthousiast van!’ Niet zo gek dus dat Roos Fopma na haar studies aan de RUG (Engels, een onderzoeksmaster filmstudies en een educatieve master) aan de slag gaat als docent. ‘Ik heb tweeëneenhalf jaar Engels gegeven op twee middelbare scholen, in de bovenbouw van havo en vwo.’ Sinds kort werkt ze op de Hanzehogeschool.

Lezen in spotlights

‘Jongeren aan het lezen krijgen kan best lastig zijn. Helemaal in een andere taal. Hun spanningsboog is vaak kort, wat alleen maar wordt versterkt door de online wereld waarin ze veel zitten. In de docententeams kwam vaak ter sprake hoe we die leesvaardigheid zouden kunnen bevorderen. Zelf koos ik ervoor om elke les te beginnen met een korte leessessie. Iedereen las hetzelfde boek, en na een paar lessen bespraken we klassikaal wát er gelezen was. Aan het begin vindt niet iedereen dat even leuk, maar na een tijdje zijn ze eraan gewend. Het voordeel is dat je ze zíét lezen en dat je kunt helpen als ze vastlopen in de tekst.’

Passie voor literatuur overbrengen

Niets zo inspirerend als het enthousiasme van anderen. En dus koos Roos in haar lessen vaak voor boeken die haar zelf aanspreken. Een van mijn favoriete boeken is Frankenstein van Mary Shelley, in 2021 als Blackbird verschenen. Met zo’n verhaal kun je goed aansluiten bij de leefwereld van nu. Bijvoorbeeld door de link te leggen met Artificial Intelligence en de gevaren en ethische vragen die er ontstaan als mensen leven of bewustzijn creëren. Mijn vwo-leerlingen kregen opdracht om daarover na te denken en hun gedachten te verwerken in een essay. Daarnaast wees ik leerlingen ook graag op boekadaptaties: een film, toneel- of muziekstuk, of ander kunstwerk gebaseerd op het boek, waardoor een verhaal nog meer diepte krijgt en nog meer gaat leven.’

Niet te streng

Het is belangrijker dát leerlingen lezen, dan wát ze lezen. En dus raadt Roos aan niet te streng te zijn over de samenstelling van de leeslijst. ‘Er zijn voor alle vo-niveaus prachtige boeken in het Engels beschikbaar. Vaak zien we dat een bepaalde serie opeens populair is. De afgelopen jaren waren dat bijvoorbeeld de ‘The Hunger Games-serie’ en de boeken van Colleen Hoover. Hoewel dit geen traditionele Engelse literatuur is, vond ik het prima als leerlingen dat op de lijst zetten. Het is zoveel effectiever als leerlingen met enthousiasme lezen dan wanneer ze zich door een boek heen moeten worstelen.’

Maak het creatief: BookToks!

Je kunt leerlingen een boekverslag laten schrijven of een poster laten maken. Maar je kunt ze ook uitdagen om op een creatievere manier om te gaan met een verhaal of een personage uit een boek. ‘Mijn leerlingen mochten als optionele opdracht een BookTok maken over een boek van de leeslijst. BookToks zijn een vrij populaire subcommunity op de app TikTok: boekliefhebbers recenseren boeken in korte, luchtige video’s, voorzien van foto’s en muziek. De eerste reactie was soms: “Ik ga mezelf écht niet filmen!” Maar doordat de BookToks niet klassikaal gepresenteerd werden, durfden veel leerlingen het toch wel aan. En waren ze heel enthousiast! Ik vond het zelf een waardevolle opdracht, want het gaf me een inkijkje in de beleving van de leerling en in hun associaties.’

Boekpersonages op Insta

Een andere opdracht die in de smaak viel bij Roos’ leerlingen was het maken van een Instagramaccount voor een boekpersonage. ‘Leerlingen moesten bijvoorbeeld een Insta-biografie maken, inclusief profielfoto en quote. Een vastgelegd aantal posts en foto’s moest worden bedacht, die een verband hielden met de verhaallijn en gebeurtenissen in het boek. Ook deze opdracht sprak bij veel leerlingen tot de verbeelding en het was ontzettend leuk om te zien hoe zij een personage tot leven lieten komen.’

Kortom…

Leesvaardigheid in het Engels bij jongeren bevorderen kan uitdagend zijn, maar met een creatieve aanpak worden je lessen leuker en effectiever. Kijk verder dan het maken van een poster of een boekverslag. Laat leerlingen BookToks maken of een Instagramaccount voor een personage uit het boek. Dit soort opdrachten stimuleren creativiteit en zorgen voor een grotere betrokkenheid bij de gelezen boeken.